Poniżej znajdziesz krótki przegląd najczęstszych zaburzeń odżywiania, ich możliwych przyczyn i objawów. Jeśli którykolwiek z opisów wydaje Ci się znajomy – w sobie lub w kimś bliskim – wiedz, że można sobie pomóc.

Anoreksja (jadłowstręt psychiczny)

Czym się objawia?
Anoreksja to silna potrzeba kontroli masy ciała, często prowadząca do drastycznego ograniczania jedzenia, obsesyjnego liczenia kalorii, unikania posiłków i intensywnych ćwiczeń fizycznych. Towarzyszy jej zniekształcony obraz własnego ciała – osoba mimo niskiej masy ciała czuje się „za duża”.

Możliwe przyczyny:
– perfekcjonizm i wysokie wymagania wobec siebie
– presja społeczna i kulturowa związana z wyglądem
– wcześniejsze doświadczenia przemocy lub kontroli
– niskie poczucie własnej wartości

Bulimia (żarłoczność psychiczna)

Czym się objawia?
Bulimia to cykl objadania się (często w ukryciu, kompulsywnie, z uczuciem utraty kontroli), po którym pojawiają się zachowania kompensacyjne – np. prowokowanie wymiotów, głodówki, środki przeczyszczające, nadmierna aktywność fizyczna. Towarzyszy jej silne poczucie winy i wstydu.

Możliwe przyczyny:
– emocjonalna niestabilność, trudności w regulowaniu emocji
– skrywana trauma lub doświadczenia odrzucenia
– wahania nastroju, impulsywność
– przewlekłe diety.

Zespół kompulsywnego objadania się (BED)

Czym się objawia?
To zaburzenie polega na nawracających epizodach objadania się – jedzeniu bardzo dużych ilości jedzenia w krótkim czasie, bez zachowań kompensacyjnych (jak w bulimii). Osoba często je w samotności, szybko, z poczuciem wstydu i brakiem kontroli.

Możliwe przyczyny:
– jedzenie jako sposób regulacji emocji (pustka, napięcie, smutek)
– chroniczne odchudzanie i restrykcje
– trudna relacja z ciałem i historią odrzucenia
– nuda, samotność, napięcie psychiczne.

Ortoreksja (obsesja na punkcie „czystego” jedzenia)

Czym się objawia?
Ortoreksja to obsesyjne dbanie o „zdrowe”, „czyste” jedzenie – z czasem prowadzące do wykluczania całych grup produktów, lęku przed jedzeniem poza domem, napięcia i izolacji.

Możliwe przyczyny:
– potrzeba kontroli i perfekcjonizmu
– lęk przed chorobami i zanieczyszczeniem
– wpływ mediów i dietetycznych autorytetów
– potrzeba przynależności do „zdrowego” stylu życia

ARFID (unikające/restrykcyjne zaburzenie przyjmowania pokarmu)

Czym się objawia?
To zaburzenie często rozwija się u dzieci i młodzieży – objawia się unikaniem wielu grup produktów z powodu lęku przed zadławieniem, wymiotami, nadwrażliwości na smak, zapach czy teksturę. Nie wynika z dążenia do szczupłości.

Możliwe przyczyny:
– doświadczenia związane z traumą jedzeniową (np. zadławienie)
– zaburzenia integracji sensorycznej
– lęk, nadwrażliwość emocjonalna
– cechy ze spektrum autyzmu

Wspólny mianownik: cierpienie i samotność

Bez względu na nazwę zaburzenia – w tle często leży ból emocjonalny, samotność, brak poczucia wpływu, napięcie, potrzeba kontroli lub głęboka tęsknota za byciem wystarczającą. W zaburzeniach odżywiania jedzenie staje się sposobem regulacji emocji, a ciało – obiektem walki.

Można się z tego wydostać

Jeśli odnajdujesz siebie w którymś z opisów – nie jesteś sama/sam. W mojej pracy łączę podejście psychoterapeutyczne z psychodietetyką, by wspierać Cię w odbudowaniu zdrowej relacji z jedzeniem, ciałem i sobą.

Zaufaj sobie na tyle, by zrobić pierwszy krok.